เราเผากิเลสทั้งหลายแล้ว . . . คำสอน
ของพระพุทธเจ้า เราได้ทำเสร็จแล้ว ดังนี้.
ทราบว่า ท่านพระสุคันธเถระได้ภาษิตคาถาเหล่านี้ ด้วยประการ
ฉะนี้แล.
จบสุคันธเถราปทาน

รวมอปทานที่มีในวรรค

นี้ คือ

1. ติณมุฏฐิทายกเถราปทาน 2. เวจจทายกเถราปทาน
3. สรณคมนิยเถราปทาน 4. อัพภัญชนทายกเถราปทาน
5. สุปฏทายกเถราปทาน 6. ทัณฑทายกเถราปทาน
7. คิริเนลปูชกเถราปทาน 8. โพธิสัมมัชชกเถราปทาน
9. อามัฑผลทายกเถราปทาน 10. สุคันธเถราปทาน
ในวรรคนี้ บัณฑิตคำนวณคาถาทั้งหมดได้ 123 คาถา.
จบติณทายกวรรคที่ 53

อรรถกถากิงกณิปุปผวรรคที่ 50

เป็นต้น

อปทานทั้งหมด ในวรรคที่ 50 วรรคที่ 51 วรรคที่ 52 และ
วรรคที่ 53 มีเนื้อความง่ายทั้งนั้นแล.
จบอรรถกถากิงกณิปุปผวรรคที่ 50 เป็นต้น

กัจจายนวรรคที่ 54

มหากัจจายนเถราปทานที่ 1 (513)

ว่าด้วยบุพจริยาของพระมหากัจจายนเถระ

[121] พระพิชิตมารพระนามว่าปทุมุตตระ
ผู้ปราศจากตัณหา ทรงชำนะสิ่งที่ใคร ๆ เอาชนะ
ไม่ได้ เป็นพระผู้นำ ได้เสด็จอุบัติขึ้นในกัปที่แสน
แต่ภัทรกัปนี้
พระองค์เป็นผู้แกล้วกล้าสามารถ มีพระ-
อินทรีย์เสมือนใบบัว มีพระพักตร์ปราศจากมลทิน
คล้ายพระจันทร์ มีพระฉวีวรรณปานดังทองคำ มี
พระรัศมีซ่านออกจากพระองค์ เหมือนรัศมี
พระอาทิตย์ฉะนั้น
น้ำตาและใจของสัตว์ลง ประดับด้วย
พระลักษณะอันประเสริฐ ล่วงทางแห่งคำพูดทุก
อย่าง อันหมู่มนุษย์และอมรเทพสักการะ
ตรัสรู้ด้วยพระองค์เอง ทรงยังสัตว์ให้
ตรัสรู้ ทรงนำไปได้อย่างรวดเร็ว มีพระสุรเสียง
ไพเราะ มีพระสันดานมากไปด้วยพระกรุณา ทรง
แกล้วกล้าในที่ประชุม